Świat oszalał, czyli VUCA w projektach HR?

Często, kiedy czytasz wiadomości, kręcisz głową z niedowierzaniem, że to co czytasz jest prawdą a refleksja jaka cię nachodzi to pytanie „W jakim świecie przyszło Ci żyć?” ‘Świat oszalał”. To nie świat oszalał tylko ludzie żyjący tu i teraz oszaleli a właściwie żyją w świecie VUCA. O co chodzi z tym VUCA? I co to właściwie oznacza dla Ciebie jako tego który zarządza ludźmi, pracuje i stara się panować nad wszystkim

VUCA pochodzi od słów:

• volatility (zmienność),
• uncertainty (niepewność),
• complexity (złożoność)
• ambiguity (niejednoznaczność).

Termin ten został stworzony przez amerykańską armię, utworzony z pierwszych liter słów opisujących specyfikę sytuacji podczas wojny. Szybko zaadaptowano VUCA do biznesu – odnosząc go zwłaszcza do dziedziny rozwoju, ale również do sposobu zarządzania organizacjami.

Czym zatem jest VUCA:

Volatility – zmienność. Mówi się, że zmiana jest jedyną pewną rzeczą w życiu (niektórzy dodają jeszcze śmierć i podatki. Skala zmian jak i przebieg zmiany jest coraz trudniejszy do przewidzenia i zaplanowania. Coś co dziś działa dobrze i sprawnie jutro może być niepotrzebne, nieefektywne, niedostosowane.

Uncertainty – niepewność. Brak przewidywalności w wielu kwestiach, wysokie szanse, na zdarzenia które nas zaskakują powodują, że stale żyjemy na tzw. „standby” jak czerwona dioda na telewizorze. Nie wiemy co się wydarzy, kiedy i przede wszystkim, dlaczego.

Complexity – złożoność. Codziennie dociera do nas ponad milion sygnałów (bodźców) informacyjnych a nasz mózg pracuje na najwyższych obrotach by odsiać to co nieistotne do informacji, na których nam zależy.  Jesteśmy zmuszani do podejmowania decyzji bez kompletu informacji, szybkiej oceny sytuacji, w której się znajdujemy, wykorzystywaniu swoich zasobów, ale i walki z własnymi przekonaniami

Ambiguity -niejednoznaczność. Brakuje wzorców, ram, punktów odniesień. Szybkość ocen, sporo przekonań powodują, że coraz częściej potykamy się o problemy w komunikacji, błędy poznawacze, niesłuszne i niesprawiedliwe wypowiedzi innych. Czasami wręcz szukamy drugiego dna, podstępu w relacjach i komunikatach doszukując się rzeczy, których nie ma.

Jak w świecie VUCA kierować ludźmi? Jak próbować robić to lepiej, efektywniej z poczuciem dobrze spełnionego zadania, ale i poczuciem, że ludzie rozumieją co robisz i po co?

Cżęsto zadajesz mi to pytanie kiedy widzimy się pierwszy raz a ja mam towarzyszyć Tobie i Twojemu biznesowi w rozwoju w obszarze People.

Manager w świecie VUCA czyli kompetencje jakie zalecam rozwijać.

Po pierwsze może warto zmierzyć się z VUCA i odnaleźć w tym świecie, bo chyba prościej już nie będzie a VUCA będzie postępować. Po pierwsze łatwiej będzie ci, jeśli postrasz się panować nad emocjami. Uwaga! Nie namawiam Cię na blokowanie emocji czy nie odczuwanie emocji (takie korpo zalecenia) ale spojrzenie, na emocje, które odczuwasz w sytuacjach kryzysowych nieco z boku, zadanie sobie wielu pytań: Co czuję? Dlaczego tak? Co mi ta sytuacja mówi o mnie i o mojej pracy? Opanowanie i spokój jako reakcje na niezapowiedziane i mocno stresujące sytuacje na pewno pomogą. Cenne może okazać się otwarte i niesztampowe myślenie oraz zaangażowanie zespołu w rozwiązywanie problemów. Tzw. twórcze myślenie sprzyja wypracowaniu innowacyjnego podejścia do pracy, a praca zespołowa to synergia różnych zasobów. Szybkość podejmowania trafnych decyzji przy niepełnych danych, umiejętność analizy ryzyka pozwolą nieco przeciwstawić się światu wg VUCA.

A gdyby tak jak opisał Bob Johansen,, autor książki “Leaders Make the Future: Ten New Leadership Skills for an Uncertain World” zamienić znaczenie słów VUCA na:

Vision – wizja.  Zdaniem Johansena posiadanie wizji firmy jest szczególnie istotne, jest jak latarnia morska wskazująca drogę do portu, pozwala jej przetrwać występujące zawirowania.

Understanding – zrozumienie. Organizacje, które posiadły umiejętności komunikacyjne, wykraczające poza standardowe ramy poszczególnych obszarów biznesowych i mają dużą szansę na realizację planów, wizji i strategii.

Clarity – przejrzystość. Odpowiednie procesy zarządcze pozwalające dostarczyć managerom pełnych i precyzyjnych informacji, które są niezbędne do podejmowania właściwych decyzji.

Agility – zwinność.  Firmy powinny posiąść zdolność szybkiej adaptacji i przeprowadzania zmian, dostosowujących zasady ich funkcjonowania do chaotycznego otoczenia. (i jak tu nie wierzyć w zwinne metodyki zarządzania projektami?)

I kiedy jako konsultant pojawiam się w projekcie zazwyczaj panaceum na zastany świat VUCA jest zmiana znaczenia słów, podjęcie działań, które mają nam ograniczyć do minimum „szaleństwo i niestabilność świata” oraz przygotować ludzi na zmiany, przejść przez nie i mocno później osadzić ich w nowej rzeczywistości, gdzie VUCA to wizja, zrozumienie, przejrzystość i zwinność.